olie info
Onder de viscositeit
van een olie wordt verstaan de dikte van die olie.
Olie met een hoge
viscositeit is "dikke" olie. Deze olie is geschikt voor:
hoge belasting bij lage toeren
hoge temperaturen
verminderen van lekkage door keerringen,
klepgeleiders en zuigerveren
Olie met een lage
viscositeit is "dunne" olie. Deze is geschikt voor:
hoge toeren, hoge snelheid
lagere weerstand
lagere temperaturen
Met de
viscositeitsINDEX wordt aangegeven hoe de olie reageert
op hoge en lage
temperatuur. Hoe hoger de viscositeitsindex
hoe minder de eigenschappen
van de olie veranderen onder invloed van temperatuur.
Een olie met een
hoge viscositeitsindex verdikt minder bij lage temperatuur en verdunt
minder bij hoge temperatuur dan een olie met een lage viscositeitsindex.
Een hoge viscositeit
en een hoge viscositeitsindex zijn dus
twee VERSCHILLENDE begrippen! Bij
de viscositeitsindex
draait het om de breedte van het bereik en niet om
de hoogste waarde. 5W40
olie heeft dus een hogere viscositeitsindex dan
20W50. 5W40 behoudt dus
over een groter temperatuurgebied zijn
eigenschappen dan 20W50.
Daarbij is 5W40 een dunnere olie dan 20W50.
Een multigrade olie
is een olie met een hoge viscositeitsindex die zowel aan de
specificaties voor een dunne olie
bij lage temperatuur voldoet als aan
de specificaties voor een dikke olie bij hoge temperatuur.
Multigrade
olie heeft dus de eigenschappen van een lage en een hoge viscositeit
olie in zich verenigd.
Multigrade olie valt
binnen meerdere viscositeitsklassen, in tegenstelling tot een
singlegrade olie,
die één viscositeitswaarde heeft. Multigrade
reageert minder sterk op veranderingen in temperatuur dan een
singlegrade olie. Multigrade olie heeft dus een hoge viscositeitsindex.
Bij multigrade olie
met viscositeitsindex verbeteraars is het belangrijk om de door de
voertuig- en oliefabrikant vastgestelde verversingstermijn aan te houden
omdat
door de veroudering/slijtage van de olie de viscositeit minder kan
worden.
De viscositeit van
motorolie wordt aangegeven in
SAE viscositeitsklassen. (bv 5W40
multigrade, en 30 singlegrade).
Deze viscositeitsklassen geven alleen de
dikte van een olie bij
een zekere temperatuur aan, en zeggen niets over
de kwaliteit van een olie.
A)
Minerale olie:
verkregen door raffinage van aardolie. Ondanks de
kwaliteitsverbeteringen door de jaren heen blijft minerale
olie een
mengsel van koolwaterstoffen, waarin zich enkele van het onverzadigde
type bevinden
(daar was je al bang voor). Door thermische belasting
kunnen er ongewenste reacties ontstaan.
Afhankelijk van de overheersende structuur is minerale olie onder te
verdelen in:
paraffinische
aromatische
nafteenbasische en
mixed
base olie.
De
kwaliteit van de olie hangt af van de herkomst en de
raffinage van de
aardolie en van de toegevoegde additieven.
B)
Half-synthetische olie:
deze olie is gebaseerd op minerale olie die onder hoge druk en
op hoge
temperatuur ontdaan wordt van onverzadigde koolwaterstoffen.
Dit gebeurt m.b.v. waterstof en katalysatoren. Na dit proces ontstaat een stabielere
olie
die beter tegen hoge temperaturen bestand is en die een betere viscositeitsindex heeft.
C) Synthetische
olie:
deze olie wordt geproduceerd in een volledig beheerst proces zodat de
eigenschappen van de olie vooraf bepaald kunnen worden.
De viscositeit
blijft over een groot temperatuurgebied vrijwel constant.
De nadelen van
minerale olie zijn verdwenen omdat de olie niet is gebaseerd op die
minerale olie.
Voordelen
van synthetische olie zijn:
de olie veroudert minder snel door gebruik
de lagere vluchtigheid waardoor bijvullen minder
vaak nodig is
het grote schoonhoudende vermogen van
synthetische olie.
Door veel geringere vuilafzetting blijft de motor
langer in goede staat
door geringere wrijving een lager
brandstofverbruik (zo'n 3 %)
en
het belangrijkste voordeel:
de slijtage bij koude start wordt zoveel mogelijk
beperkt. Doordat synthetische
olie ook bij lage temperaturen dun
blijft, bereikt de olie direct bij de start ook de cilinderkop.
Er
zijn 3 verschillende classificatietypen voor de kwaliteit van motorolie:
de API classificatie (American Petroleum
Institute)
de CCMC classificatie (Committee of Common Market
automobile
Constructors). Deze classificatie is in 1997 vervangen
door de ACEA.
de MIL-spec. classificatie (Military
Specification)
De API
kwaliteits-classificatie (alleen benzine-varianten):
SA: Voor motoren die
onder lichte omstandigheden werken,
de enige toegevoegde dopes (=
additieven)
zijn een stolpuntverlagend en een antischuimmiddel.
SB: Voor motoren die
onder lichtebedrijfsomstandigheden werken waarbij
alleen een minimale
bescherming tegen slijtage, oxydatie en lagercorrosie noodzakelijk is.
SC: Olie met dopes
tegen slijtage, roestvorming, lagercorrosie en sludgevorming
(drabvorming in de motor)
bij hoge en lage temperatuur. Aanbevolen door
Amerikaanse autofabrikanten voor blokken van 1968 tot 1971.
SD: Geeft een betere
bescherming op dezelfde punten als de SC olie.
Door Amerikaanse
autofabrikanten aanbevolen voor benzinemotoren van 1968 tot 1971.
SE: Deze olie geeft
meer bescherming tegen olie-oxydatie,
lagercorrosie en roestvorming en
tevens een verbeterde
bescherming tegen sludgevorming bij hoge
temperatuur.
SF: Een olie met
verder verbeterde eigenschappen tegen slijtage, oxydatie, roestvorming ,
drab- en lakvormige afzettingen en met verbeterde oxydatie-stabiliteit.
Voorgeschreven door automobielfabrikanten vanaf 1980 tot 1985.
SG: Olie voor
benzinemotoren tot 1990, geschikt voor turbo.
SH: Olie voor
moderne benzinemotoren. Zeer sterk brandstofbesparend.
Hieronder de codes
van de andere twee classificatietypen tegenover de API tegenhanger:
De dieselvarianten worden hierbij vermeld ivm. overlappingen. Bij API
begint de dieselspecificatie met een
C, bij CCMC begint de
dieselspecificatie met D. Bij de CCMC opvolger ACEA begint de
dieselspecificatie met E.
API |
CCMC |
MIL-spec. |
CD/SD |
D2 |
MIL-L-2104C |
CD/SE |
D2, G1 |
MIL-L-2104D |
CD/SF |
D2, G2 |
MIL-L-2104D/MIL-L-46152B |
CC/SE |
D1, G1 |
MIL-L-46152 |
CC/SF |
D1, G2 |
MIL-L-46152B |
CD/SG |
PD2, G4 |
MIL-L-46152E |
CF/SJ |
PD2, G4 |
|
Oliepompen uit de
oudheid hebben doorgaans grotere lekverliezen dan moderne oliepompen
(met name schotten pompen). Wanneer dunne oliën in combinatie met een
pomp met grotere
lekverliezen wordt gebruikt, daalt de oliedruk en dus
ook de distributie van de olie door het blok.
Een tweede punt:
aangekookt vuil in een motorblok wordt deels opgelost door synthetische
oliën (vanwege dopes).
Wanneer een klassieker altijd op een minerale
olie heeft gelopen en dan zonder reiniging
(bv na revisie is het blok
wel schoon) een moderne olie krijgt, bestaat het
risico dat het vuil los
komt en de oliekanalen verstopt. Een schoon,
gereviseerd blok met een
oliepomp met geringe lekverliezen, zal dus goed lopen op synthetische
olie.
Er zijn ook weer
verschillen in synthetische oliën:
Olie op basis van polyglycol:
niet mengbaar met mineraal (vlokvorming)
oplossen van verf (niet morsen)
aantasten van pakkingen (dus zeker weten dat de
pakkingen geschikt zijn voor dit type olie)
Olie op basis van poly(alpha)olefin:
mengbaar met mineraal
tast pakkingen niet aan
Wat doet motorolie?
Olie smeert alle bewegende delen in een motor, het zorgt al het ware voor een laagje dat slijtage en wrijving tegengaat.
Dat op zijn beurt weer een soepeler en beter lopende motor betekend.
Het zorgt er ook voor dat de motor verschoond blijft van ongewenste deeltjes en beschermd tegen roest.
Als laatste zorgt olie voor het afkoelen van een motor door de warmte weg te voeren naar de caterpan of oliekoeler.
Soorten motorolie:
minerale olie:
Is een conventionele olie wat men al tientallen jaren lang gebruikt, het wordt gemaakt van ruwe aardolie met behulp
van een distillatieproces. Door het toevoegen van bepaalde stoffen
zoals viscositeit verbeteraars, antislijtage middelen enz wordt de olie geschikt
gemaakt voor gebruik in de automotoren. Deze olie is goedkoop en heeft gemiddelde prestaties.
synthetische olie:
Synthetische olie is compleet door mensen gemaakt in laboratoria, met behulp van complexe chemische processen.
Deze olie is dan ook veel duurder dan de minerale olie.
Synthetische olie is wel veel beter bestand tegen hoge temperaturen.
Dit houd in dat de olie zijn viscositeit voor een langer periode onder hogere temperatuur kan vasthouden.
semi-synthetische olie
Dit is een combinatie van de 2 bovenstaande oliën, bevat vaak ongeveer
70 tot 80% minerale olie en 20 tot 30% synthetische oliën.
Dit wordt vaak gedaan om een minerale olie beter te maken zonder er
veel meer geld aan uit te moeten geven. Wat is viscositeit??
Viscositeit is een factor die de dikte van de olie bepaald en zijn vermogen om te vloeien bij bepaalde temperaturen.
Vergelijk het maar met stroop. Globaal gesproken kunnen we zeggen;
hoe dikker de olie hoe hoger de viscositeit en hoe dunner de olie hoe lager de viscositeit.
Vaak is het wel zo maar het gaat er ook om hoe dun of hoe dik de olie blijft wanneer deze
wordt blootgesteld aan hitte. De viscositeit wordt uitgedrukt in een schaal, deze schaal geeft weer hoeveel
de olie dunner wordt wanneer blootgesteld aan hitte. Hoe hoger het schaal nummer hoe dikker de olie is.
Maar nu zul je denken "dan neem ik mooi de dikste olie en heb ik perfecte smering!
" FOUT, te dikke olie voor je motor kan ervoor zorgen dat de olie bij lage
temperatuur/laag toerental niet goed naar de motor kan vloeien.
Te dunne olie kan weer zijn kracht verliezen door te grote hitte en te dun worden!
Single (SG) en multi-grade (MG) olie?
Er zijn 2 type oliën, de single-grade en de multi-grade.Single-grade olie wordt gebruikt
wanneer de werktemperatuur vrijwel constant is.
Dit is vaak een olie voor specifieke auto's, voertuigen, machines enz.
Deze olie heeft dus geen winter en zomer capaciteiten.
Multi-grade olie, is de meest gebruikte olie en kan schommelende temperaturen aan.
Anders dan de single-grade olie is deze wel geschikt om 's zomers en 's winters te gebruiken.
Aan deze olie worden vaak polymeren toegevoegd om de olie wat dunner te maken
zodat hij onder koude omstandigheden goed werkt, maar zijn eigenschappen bij grote warmte niet verliest.
Wat zijn de voordelen van multi-grade olie?
Een multi-grade olie is kunstmatig veranderd om de verschillen in viscositeits veranderingen door warmte tegen te gaan.
Een multigrade olie is voeibaarder bij lage temperaturen en dikker bij hoge temperaturen dan de
single-grade olie. Dit betekent dat de multi-grade olie sneller bij de te smeren motoronderdelen
is dan de single-grade olie.Daardoor is de slijtage tijdens het starten veel minder is dan bij gebruik van een single-grade olie.
Door de betere smering wordt er ook benzine bespaard, tot wel 3% vergeleken met single-grade olie.
Hoe werkt multi-grade olie?
Olie tijdens warmte zet uit en wordt daardoor dunner, de moleculen waaruit de olie bestaat
staan in ruststand dicht op elkaar, tijdens verhoging van de temperatuur
raken de moleculen verder uit elkaar waardoor de olie dunner wordt.
Zoals hierboven verteld is MG olie gemodificeerd, deze modificatie houd in:
Er zijn viscociteits verstekers toegevoegd die bij een koude motor samen zijn gevoegd als een soort balletjes,
deze zijn bij koude toestand als het ware in een slaapstand. Wordt de temperatuur verhoogd en gaat de
olie dunner worden komen echter deze balletjes in actie. Ze gaan uit elkaar en vormen
als het ware lange draden die de olie als het ware bij elkaar houd en zo dikker houd.
Classificaties
De meest gebuikte classificatie komt van de Society of Automotive Engineers (SAE),
Even een terugblik, onthoud hoe hoger het cijfer hoe dikker de olie is!
Iedereen heeft het wel eens gezien 5W-30 op een olie blik/fles of wat dan ook.
Wat betekent het nou, het eerste cijfer is de viscositeit bij lage temperatuur vaak is dit 5, 10 of 15, hoe
lager dit cijfer hoe dunner de olie bij koude temperatuur en hoe makkelijker de motor zal starten tijdens koude toestand.!
Het tweede cijfer is de viscositeit tijdens warme toestand van de olie vaak is dit 30, 40 of 50,
hoe hoger dit getal hoe dikker de olie is bij een warme motor en hoe beter de motor gesmeerd blijft!
Onder een kleine richtlijn voor het kiezen van je motor olie.
Een tweede classificatie is de API (American Petroleum Institute),
Olieprestatie word uitgedrukt in 2 letters. De eerste letter geeft aan als het voor een benzine motor dat is de S,
of als het voor een diesel is hiervoor wordt de letter C gebruikt. De tweede letter geeft de prestatie aan van de olie,
in het geval van een benzine motor gaat van A tot J, A als minimaal en J als beste.
Voor diesel gaan de letters van A tot F, A als minimaal en F als beste.
Een derde classificatie is de ACEA (Association of European Car Manufacturers),
Hier heeft met een letter en een cijfer.
De letter zijn A voor benzine, B voor diesel, en E voor diesel van vrachtwagens en andere transport voertuigen.
De cijfers zijn 1 voor benzine besparende olie, 2 voor normale/gemiddelde olie en 3 voor prestatie gerichte olie.
Voorbeeld, A1 is voor een kleine motor, A3 is weer voor een prestatie gerichte motor.
Mixen van 2 soorten olie?
Dit zou kunnen aangezien eerder is verteld dat er ook een combinatie van zowel synthetische en minerale olie wordt verkocht.
Maar dit omdat dit mixen door de fabrikant gebeurt weten zij precies hoe bepaalde soorten
olie op elkaar reageren. Probeer dit liever zelf niet uit omdat je door een
verkeerde mix van verschillende olie soorten, de motor de motor ernstig kan beschadigen.
Als men dit in huis doet weet je dus niet niet hoe het op elkaar gaat reageren. Mocht je lange tijd in bijvoorbeeld
Afrika moeten zijn met de auto dan is het raadzaam om eerst alle olie af te tappen en volledige nieuwe olie
te gebruiken. Die olie moet dan wel geschikt zijn om bij het weer daar te gebruiken.
Ook dit is geen garantie voor het goed verlopen van de olieverandering.
Het is vaak gebeurt dat een motor meer dan 200.000 km heeft gereden
op één soort olie en dat na het verwisselen van de olie deze het snel begeeft!
Wissel alleen van motorolie als het absoluut niet anders kan!
Zijn additieven nuttig?
Er zijn tegenwoordig verschillende soorten additieven op de markt,
veel van deze maken veelvuldig reclame op tv (tell-sell) om iedereen te zeggen dat hun additief het beste is.
Maar bedenk dit eens, motorolie fabrikanten geven miljoenen uit aan onderzoek en
ontwikkeling van hun olie om deze te verbeteren, ook autofabrikanten doen hun portie mee aan de ontwikkeling van de olie.
Kun je het dan voorstellen dat er een magisch middel is wat nog nooit is opgemerkt door een oliefabrikant met
de miljoenen en expertise die ze hebben?? Ten tweede als het echt zou werken zou er een oliefabrikant
ook niet met iets dergelijk komen of het gehele product overnemen??
Ten derde geen van deze additieven draagt de naam van een gerenommeerd oliefabrikant.
Het richt vaak zelf schade aan de motoren dus pas er echt goed mee op!!!
Twee voorbeelden zijn:
Teflon, veel gebruikt omdat het een laagje achter zou laten in je motor waardoor de motor zelf zonder olie kan lopen.
Bullshit is het, teflon kan en zal vaak de oliewegen in je motorblok
blokkeren en je filter verstoppen wat uiteraard niet goed is voor je motor.
DuPont Chemical Company, de uitvinder van PTFE (teflon) heeft zelf verklaard dat het niet bruikbaar is als ingrediënt voor motorolie!
Zink, zink wordt gebruikt als antislijtage voor je motor
en wordt standaard toegevoegd aan je olie door de fabrikant.
Dus hoe meer hoe beter zullen veel denken, maar ook dit is verkeerd!
Elke olie van een gerenommeerd merk heeft genoeg zink voor je motor,
door het toevoeging van zink aan je motorolie hoopt de zink zich alleen
op bv op je kleppen waardoor bv je bougies kunnen weigeren te werken.
De relatie tussen olie en benzine verbruik:
Een olie wat beter bij je motor of motorgebruik past houd een soepeler lopende motor in die
minder weerstand heeft tijdens het ronddraaien, dit kan het vermogen
een paar procent ten goede komen. Maar het gebruik van een
verkeerde olie kan ook een verhoogd benzine verbruik veroorzaken.
Is smerige olie een indicatie voor problemen?
Smerige olie is geen indicatie voor motorproblemen, eigenlijk is het vaak een goed signaal.
Het betekent dat het zijn werk goed doet, het afvoeren van rotzooi en afvalstoffen.
Wanneer je de olie dan vervangt word de rotzooi verwijderd!
Hoe het oliepijl te controleren?
Om een juist idee te krijgen van het oliepijl van de motor,
zal de motor op bedrijfstemperatuur moeten zijn. Zorg ervoor dat de auto zo recht mogelijk staat.
Verwijder de pijlstok en maak hem schoon, stop hem weer terug in de motor,
wacht een paar seconden en controleer hem.
Een juist oliepeil zit aan de bovenste helft tussen min en max.
Zit je oliepeil daaronder dan moet je olie bijvullen, vul het beetje per
beetje bij en wacht na bijvullen even voor het weer te pijlen.
Zorg dat je niet over de max heen gaat. Het oliepijl moet om de 2000km gecontroleerd worden.
Verbruikt uw motor olie?
Dat doet elke motor. Maximaal een halve liter olie op 1.000 km is normaal. Let wel op het volgende.
De meeste automotoren verbruiken de meeste olie als het oliepeil precies op zijn maximum zit.
Dit komt door de reserve aan olie in het carter. Als het oliepeil een tikkeltje lager gehouden wordt
is dit vaak gunstig voor het olieverbruik.
Een bovenmatig verbruik wijst erop dat de motor niet op de juiste manier functioneert.
En dat kan uiteraard diverse oorzaken hebben:
door verkeerde olie: de olie is te vloeibaar of verouderd · door de mechanische staat van de motor ·
door de weersomstandigheden · door een mengsel van verschillende
oliesoorten of oliemerken · door het rijgedrag van de bestuurder Oliefilter
Olie vervuilt door verbrandingsresten, slijtage en deeltjes stof.
Daarom is in het oliecircuit een filter opgenomen dat de olie
schoonhoud.
Voor een goede werking dient het oliefilter regelmatig te worden
vervangen.
Het oliefilter zit aan de buitenzijde van de motor gemonteerd en zorgt
zodoende ook voor koeling van de olie.
Door het filteren en koelen wordt de inwendige slijtage van de motor tot
een minimum beperk